LITERACCY PATRONI ROKU 2022

Co roku Sejm RP wybiera postaci, które zapisały się w historii polityki i kultury i przypisuje im honorowy tytuł Patronów Roku. 2022 rok będzie nie tylko rokiem Marii Konopnickiej, Józefa Wybickiego i Józefa Mackiewicza –ale też Rokiem Romantyzmu Polskiego.

Maria Konopnicka –najwybitniejsza pisarka w polskiej historii, która za pomocą swoich utworów wyrażała sprzeciw wobec ustroju oraz niesprawiedliwości społecznej,  poetka, tłumaczka i publicystka. Twórczyni „Roty”. Tworzyła piękną literaturę dla dzieci. Znana jest jako autorka baśni „O krasnoludkach i sierotce Marysi”. Współpracowała z tygodnikiem dla kobiet „Bluszcz”. Zajmowała się też krytyką literacką. Tworzyła również nowele. Przyjaźniła się z Elizą Orzeszkową. Pisarka była też działaczką społeczną. Walczyła o prawa kobiet. Protestowała przeciwko niesprawiedliwości społecznej. Konopnicka urodziła się 1842 roku w Suwałkach, zmarła w 1910 roku we Lwowie.

Józef Mackiewicz – to pisarz, reportażysta i publicysta polityczny, który w swoim dorobku literackim wspierał idee niepodległości Polski oraz wolności i przyjaznego współistnienia narodów Europy Środkowo-Wschodniej, a także wyrażał opór przeciw komunizmowi. Pracował m.in. w dzienniku „Słowo”. W twórczości literackiej starał się być wiarygodnym świadkiem historii. Ważne były dla niego: prawda faktów, wiedza, znajomość przedmiotu. W tekstach często odwoływał się do wielonarodowej tradycji Rzeczpospolitej. Był wrogiem totalitaryzmów. Wspierał ideę wolności narodów. To on przedstawił pisemną relację na temat zbrodni katyńskiej. Dwa razy wydawano na niego wyrok śmierci. Po wojnie przebywał na emigracji. Pisał dla paryskiej „Kultury”, londyńskich „Wiadomości”, tygodnika „Lwów i Wilno”. Współpracował z prasą emigracyjną wielu państw. Prócz tekstów dziennikarskich, pisał też powieści i zbiory opowiadań. Urodził się w 1902 w Petersburgu, a zmarł w 1985 roku w Monachium.

Józef Wybicki – to pisarz, publicysta i polityk. Autor polskiego hymnu narodowego – „Mazurka Dąbrowskiego”. Wybitny humanista.  Prawnik, geograf, poseł, działacz społeczny, literat. W życiu kierował się dewizą: „Aby z korzyścią dla ojczyzny”. Był silnie zaangażowany w działalność polityczną, ale pisał również pamiętniki, wiersze, dramaty i opery. Poruszał w różnych tekstach tematy polityczne, społeczne, ekonomiczne i moralne. Co ważne – kochał teatr i zajmował się również reżyserią, niekiedy występował jako aktor dla najbliższych. Największy sukces odniosły jego sztuki sceniczne: komedia „Kulig” oraz tragedia „Zygmunt August”. Urodził się w 1747 roku w Będominie, zmarł w 1822 w Manieczkach.

Rok Romantyzmu Polskiego

W 1822 roku w Wilnie ukazały się „Ballady i romanse” Mickiewicza, a wśród nich tak znane utwory liryczne jak „Romantyczność”, „Pani Twardowska” i „Powrót taty”. Wydanie tego tomiku poetyckiego symbolicznie wyznacza początek polskiego romantyzmu.  To wtedy zrodziła się epoka, w której tworzyli nasi genialni artyści, myśliciele i działacze polityczni. W sytuacji narodowej niewoli stworzyli kraj duchowej wolności. Rozwinęli programy niepodległościowe. Wynieśli też polską muzykę, literaturę i malarstwo do rangi czołowych osiągnięć kultury europejskiej. 2022 rok to czas, kiedy warto przypomnieć sobie pisarskie dokonania Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Zygmunta Krasińskiego czy Cypriana Kamila Norwida. Poza literaturą, można również przywołać muzykę Fryderyka Chopina, Marii Szymanowskiej, Stanisława Moniuszki. Doskonałym pomysłem jest także wspomnienie malarstwa Jana Matejki, Artura Grottgera, Teofila Kwiatkowskiego.

Pozostali patroni 2022 roku 

 Maria Grzegorzewska – naukowiec i pedagog specjalny, działaczka społeczna. Jako pierwsza tworzyła szkoły specjalne dla osób z niepełnosprawnościami. W 2022 roku mija 100 rocznica założenia Państwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej ( obecnie Akademii Specjalnej i Marii Grzegorzewskiej  w Warszawie), którego była założycielką.
Ignacy Łukasiewicz  twórca światowego przemysłu naftowego. W marcu będziemy obchodzić 200 rocznicę jego urodzin oraz 140 rocznicę śmierci. Był wynalazcą lampy naftowej. Angażował się w walkę  niepodległościową, był filantropem i działaczem społecznym, szczególnie dbał o pracowników
Wanda Rutkiewicz – himalaistka, pierwsza Polka i trzecia kobieta na świecie, która zdobyła najwyższy szczyt świata – Mount Everest. W 2022 roku mija 30 lat od jej zaginięcia w drodze na Kanczendzongę – jej dziewiąty ośmiotysięcznik. Była orędowniczką kobiecego himalaizmu, wspierała kobiece ekspedycje i sam brała w nich udział. Należała do „Solidarności” i działała w opozycji demokratycznej.